ÇIÐ ÖNCESÝNDE
-
Öncelikle çýð bölgelerine yeni
yerleþim birimleri kurulmamalý.
-
Çýð ve sel yataklarýnda var olan
yapýlar derhal kaldýrýlmalý.
-
Mevcut yapýlar, çýð bölgesinden
kaldýrýlana kadar sigortalanmalý.
-
Yamaçlardaki orman ve bitki örtüsü
çýð düþmesini azaltýr. Bu nedenle, çýð vadilerinde aðaç
ve bitki örtüsünün ortadan kaldýrýlmasý, ormanýn tahrip
edilmesi çýð tehlikesini artýrýr. O halde, ormanlar
tahrip edilip çýð güzergâhý yaratýlmamalý.
-
Çýðý oluþturan arazi ve hava þartlarý
öðrenilmeli.
-
Hava, yol durumu ve çýð tehlikesi
hakkýnda düzenli olarak bilgi veren kaynaklardan
yararlanýlmalý.
-
Kar yaðan aylarda, hava ve yol durumu
raporlarý dikkatlice izlenmeli.
-
Çýð güvenliði ile ilgili bilgi
edinilmeli.
-
Önlem alýnmalý ve herhangi bir kuþku
durumunda tehlikeli bölgeyi derhal terk edebilecek
þekilde hazýrlýk yapýlmalý.
-
Çýð oluþmadan önce yapýlmasý gereken
en önemli uygulama boþaltma planýnýn yapýlmýþ olmasýdýr.
Bu planda þu konular yer almalýdýr:
-
Boþaltýlacak alandaki tüm tehlikeli
patikalarýn tanýmlanmýþ iyi bir çizimi,
-
Boþaltma sýrasýnda emirleri verecek
ve bunlarý uygulayacak kiþilerin isimlerinin listesi,
-
Boþaltma sýrasýnda izlenecek iletiþim
ve alarm iþlemlerinin belirlenmesi,
-
Acil kaçýþ yollarý, toplanma
alanlarý, park yerleri ve etkilenen insanlarýn geçici
olarak iskân edileceði yerlerin saptanmasý ve her an
kullanýma hazýr halde bulundurulmasý,
-
Boþaltýlan alanlardaki güvenliði
saðlayacak ve diðer problemleri çözecek þekilde bazý
yasaklamalarýn ve kurallarýn konulmasý.
-
Yakýndaki yollarda çýð uyarý
iþaretleri, yollarý çýð olma durumunda kapatacak elle
veya otomatik olarak çalýþan engellerin kurulmasý
þarttýr.
-
Tehlikeli yamaçlardan sürekli uzak
durmak en akýlcý yoldur.
-
Çýð olan veya olma ihtimali bulunan
yamaçlarda aðaç kesimine son vermek ve bunu yasal
yollarla saðlamak.
-
Daha önce çýð olduðu bilinen yerlere,
av veya herhangi bir amaçla gitmemeleri için uyarmak
gereklidir.
 ÇIÐA
YAKALANIRSANIZ
Eðer Dýþarýda Bulunuyorsanýz:
-
Çýð baþladýðýnda, çýðýn büyüklüðüne,
hýzýna, patikanýn geniþliðine, çevredeki araçlara ve
daha güvenli yerlere baðlý olarak o alandan çok hýzlý
bir þekilde ayrýlmaya karar vermek.
-
Çýðýn daha yavaþ, yüksekliðinin az
olduðu kenar kýsýmlarýna ulaþmaya çalýþmak.
-
Ses ve ses kaynaklarý ile insanlarý
uyarmaya çalýþmak.
-
Kayak yapýyorsanýz, kayak takýmýný
çýkarýp atarak, sabit aðaç, kaya veya baþka bir cisme
tutunmaya çalýþmak.
-
Kýrýlmýþ aðaç ve kaya parçalarýndan
korunmaya çalýþmak.
-
Yerden destek alarak yüzme hareketi
yaparak akan karýn üstünde kalmaya çalýþmak.
-
Aðzý sýkýca kapatmak, mümkünse kafa
kar altýnda kaldýðý anda uzun süre nefesi tutmaya
çalýþmak.
-
Akýþ sýrasýnda bacaklar ve kollar
birbirine yapýþtýrýlarak oturma pozisyonu almak, çýð
durmadan kýsa süre önce bacaklar ile yeri sertçe iterek
(zemin sert ise) kalkmaya çalýþmak.
-
Çýð durmadan önce mutlaka bir el
yüzün önünde, diðer eli baþtan yukarýda tutmak ve kar
altýndaki zaman boyunca hayati önem taþýyacak olan nefes
alýnan boþluðu (hava kesesi) geniþletmek ve baþý saða
sola çevirmeye çalýþmak.
-
Karda ses iletimi az olmasýna raðmen
eðer yüzeye yakýn olduðunuzu hissediyorsanýz yada bu
varsayýmý ihmal etmemek için baðýrmak faydalý olabilir.
-
Araþtýrmalara göre, sýrt çantasý
taþýyanlarýn çýðýn topuðu civarýnda yüzeyde kalma
þanslarý taþýmayanlardan daha fazladýr.
-
Çýða maruz bölgelerde yaþanýyor ise
üzerimizde metal bulundurmak uygun olacaktýr. Çünkü
metal parçasý detektörle aramayý kolaylaþtýracaktýr.
-
Çýða maruz bölgelerde çalýþma
yapanlar yanlarýnda taþýyacaklarý en az 15- 20 metre
uzunluðunda (tercihen kýrmýzý renkli) hafif ve saðlam ip
bulundurmalý, çýð sýrasýnda kendisine baðlý olmayan ucu
serbest býrakmak suretiyle yerinin belirlenmesini
saðlayacaktýr.
-
Çýða maruz bölgelerde çalýþma
yapanlar, çýð sýrasýnda yerinin belirlenmesini saðlamak
için kendiliðinden þiþebilen balon taþýnmasý yararlý
olacaktýr.
Eðer Bir Aracýn Ýçinde
Bulunuyorsanýz:
-
Aracýn kapý ve pencereleri
kapatýlmalýdýr.
-
Motoru durdurup, ýþýklar söndürülmeli
-
Araçtaki oksijen miktarýný korumak
için sigara içmemeli, kibrit yakmamalý
-
Telsiz varsa çaðrý yapýlmalý ve alýcý
konumunda sürekli açýk tutulmalý
-
Dýþarý ses ve ýþýk verecek herhangi
bir alet faydalý olabilir
-
Araçta çubuk vb. alet var ise kar
içine yukarý doðru batýrýp kurtarma ekiplerinin çubuðu
görmelerini ümit etme þansý olabilir
-
Çýða maruz bölgelerde çalýþma
yapanlar araçlarýnda temiz hava tüplü maske ile
kendiliðinden þiþebilen balon bulundurmalarý yerinde
olur.
-
Son olarak da aracý çevreleyen karý
kazýmak, yaþam alanýný geniþletmek açýsýndan yararlýdýr.
Ancak kiþi kendini güvende hissetmiyor ise araç içinde
beklemek daha emniyetlidir.
-
Araçta yukarýda belirtilen
davranýþlarý yerine getirebilmek için gerekli olan
araç-gereç ve malzemelerin bulundurulmasý gerekir.
ÇIÐDAN
SONRA
Çýð olduktan sonra en kýsa zamanda ilgili
kiþi ve kurumlara haber verilerek yardýmýn kýsa sürede
ulaþmasý saðlanýr. Bunlar Valilik bünyesindeki kurumlar
(Sivil Savunma Arama Kurtarma Ekipleri, 112 Acil Yardým,
Polis, Ýtfaiye, Jandarma vb.) ve bölgeye en yakýn Askeri
Birliklerdir.
|
|
