Vakit nakittir.
Bir iþin yapýlmasýnda sermaye ve emek ne kadar deðerliyse, zaman da o kadar deðerlidir. Çünkü her iþ, bir zaman dilimi içinde gerçekleþir. Bir iþte kullanýlmadan geçirilen zaman bir kayýptýr ve bu zamaný bir daha elde etmek mümkün deðildir. Dolayýsýyla zamanýn kaybý iþ kaybýna, iþ kaybý da para kaybýna yol açar. Bu bakýmdan zamanýn en küçük parçasýný bile boþa geçirmemeli, iyi deðerlendirmelidir.

Vakitsiz öten horozun baþýný keserler.
Her iþin olduðu gibi, her sözün de uygun bir yeri ve zamaný vardýr. Uygun olan bir zamanda söylenmeyen, yerli yersiz ortaya atýlan, densizce sarf edilen sözler birilerinin tepkisini çeker; rahatsýzlýða neden olur, büyük zarara yol açar.
Vakitsiz öten horozdan, ancak onu keserek kurtulan insanlar; yerinde ve zamanýnda konuþmayan insaný da cezalandýrýp susturmakta hiç tereddüt etmezler.

Var evi, kerem evi; yok evi, verem evi.
Bir kiþinin baðýþta bulunabilmesi, iyilik yapabilmesi için varlýklý, zengin ve mal mülk sahibi olmasý gereklidir. Bu varlýða kavuþmuþ ailenin evinde ikram ziyadesiyle yapýlýr, konuklar kusursuzca aðýrlanýr, ihtiyaç sahiplerine gereken yardým eli uzatýlýr. Buna karþýlýk yoksulun evinde dert, sýkýntý ve yokluktan baþka bir þeye rastlanmaz.

Varýný veren utanmamýþ.
Kendisinden bir þey isteyene elinde ne varsa onu verebilir kiþi. Verdiði þey az diye bundan utanmamalýdýr; tam aksine bu davranýþý soyluca bir davranýþtýr. Çünkü iyiliðin çoðu kadar azý da deðerlidir. O hâlde küçük ve önemsiz de olsa, kiþi verebileceði kadarýný vermelidir.

Var ne bilsin yok hâlinden.
Bk. “Tok, acýn hâlinden...”

Varsa (var mý) pulun, herkes kulun; yoksa (yok mu) pulun, dardýr yolun (Paran varsa, cümle âlem kulun; paran yoksa, týmarhane yolun).
Varlýk, zenginlik, mal-mülk herkesi kendine çeker. Bunlarý kim elinde tutuyorsa, insanlar onun etrafýnda pervane olur, herkes ona yaklaþýr, hizmet eder, saygý gösterir, emrine koþar. Yoksul kiþide ise ne para pul, ne de mal-mülk vardýr. Bu sebeple onlarýn yüzüne kimse bakmaz; ömürlerini sýkýntý, darlýk ve yokluk içinde geçirirler. Hatta kimi zaman çektikleri bu sýkýntýlar yüzünden bunalýp deli bile olabilirler.

Var varlatýr, yok söyletir.
Para parayý çeker; varlýklý kiþiler, paralarýný kullanarak daha çok kazanýr, varlýklarýna varlýk katarlar. Bu varlýklarý, onlara ayrýca yüksekten atma ve övünme gücü de verir. Yoksul kiþinin elinden ise sadece sýzlanmak, yakýnmak ve dert yanmak gelir.

Veren eli herkes öper.
Cimri olmayan, ona buna yardým elini uzatan, eli açýk olan, iyilik yapan kimseyi pek çok kiþi sever; ona saygý duyar.

Verip piþman olmaktansa, vermeyip düþman olmak yeðdir.
Sizden ödünç veya borç istendiðinde (eþya, para) verdiðiniz þey size zamanýnda ödenmezse, ya da yýpratýlarak geri iade edilirse canýnýz oldukça sýkýlýr. Verdiðinize piþman olursunuz. Vermemiþ olsaydýnýz bu sefer karþý taraf size kýrýlmýþ olacaktý. Görüldüðü gibi her iki durumda da kýrgýnlýk olacak ve dostluk bozulacaktýr. O hâlde vermeyip dostluðu bozmak daha iyidir. Çünkü bu durumda hiç olmazsa malýnýz ya da paranýz sizde kalacaktýr.

Verirsen doyur, vurursan duyur.
Bir yardýmda bulunacak, bir iyilik yapacaksanýz bu mutlaka bir iþe yaramalý; doyurucu ve karþý tarafýn ihtiyacýný giderici nitelikte olmalýdýr. Çünkü geliþigüzel, baþtan savma, yarý buçuk yapýlan yardýmlar pek iþe yaramaz. Bir kavgaya tutuþmadan önce hasmýný bu kavgadan haberdar etmek de mertlik gereðidir. Ansýzýn, habersiz saldýrmak er kiþiye
yakýþmaz.

Verirsen veresiye, batarsýn karasuya.
Parasýný daha sonra olmak þartýyla kimseye mal verme. Yoksa zararlý çýkarsýn, hatta batabilirsin de. Çünkü veresiye alýp da borçlarýný ödemeyenler çok görülmüþ, müþterilerin de bu tutumu yüzünden kimi esnaflar ya batmýþ, ya da batma tehlikesi atlatmýþlardýr.

Vermeyince Mabud, neylesin Mahmud.
Her þey Yüce Allah`ýn takdiri iledir. Kimine zenginlik, kimine darlýk, kimine de ilim verir. Eðer Yüce Allah, bir kimseye geniþ bir imkân, belirli bir yetenek ve zenginlik nasip etmemiþse, kulun yapacaðý hiçbir þey yoktur. Ne kadar çýrpýnýrsa çýrpýnsýn boþunadýr, eline nasibinden fazlasý geçmez.